RAMAZAN ŞEŞEN
CÂHİZ'İN ESERLERİNDE FARSÇA KELİMELER
Câhiz ve muhiti üzerindeki çeşitli yabancı kültürlerin te'siri hakkında
epeyce malûmata sâhibiz. Bu konuda yapılan araştırmaların en
mükemmeli Prof. Dr. C. Pellat tarafından 1953 senesinde Paris'te neş-
redilen Le Milieu basrien et la formation de Cahiz adlı eserdir. İslâm
tarihinin bu devresi hakkında yapılan araştırmalardan umûmiyetle anla-
şıldığına göre, Câhiz ve muhiti üzerine en fazla tesirde bulunan yabancı
kültür ve medeniyet unsurları ehemmiyet derecelerine göre İran, Yunan
ve Hind kültürleri şeklinde sıralanabilir. İran kültürünün tesiri bu
devirdeki Irak muhitinde Grek kültürünün tesirinden daha fazla hissedildiğinden
ve Abbâsîlerin iktidara gelmesine en fazla İranlıların yardımcı
olmasından dolayı, mübâlağalı olmakla beraber, bâzı tarihçiler Abbasî
devletini ilk zamanlarında bir İran devleti olarak kabul etmeye
kadar ileri giderler.
Câhiz üzerindeki Fars kültürünün tesirinden bahsederken, akla ilk