Hamdi BİRGÖREN
HÂFIZ–FUZÛLİ KARŞILAŞTIRMASI
ÖZET
Klasik Türk edebiyatından bahseden kaynaklar, İran edebiyatının
Türk edebiyatına etkisinden söz etmektedirler. Bu etkinin ne boyutlarda
olduğunun anlaşılabilmesi için çok yönlü karşılaştırmalara ihtiyaç
vardır. Ancak derinlemesine bir araştırma yapmadan Firdevsî,
Feridüddin Attar, Nizamî-i Gencevî, Mevlânâ, Sadî, Ömer Hayyam,
Hâfız-ı Şîrâzî, Molla Câmî gibi isimleri saymak bile bu etkiye ışık
tutacak mahiyettedir. Bu isimlerden Firdevsî’nin Şehnâme, Attar’ın
Tezkiretü’l-evliyâ ve Mantıku’t-tayr, Mevlânâ’nın Mesnevî, Sadî’nin
Bostan ve Gülistan, Molla Câmî’nin Bahâristan ve Ömer Hayyam’ın
rubaileriyle Türk şairleri üzerinde etkili olduğu bilinmekte diğer
şairlerin hangi alanda ne kadar etki ettiği pek bilinmemektedir. Bu
etkinin anlaşılmasına katkı sağlamak amacıyla biz de Hâfız ile Fuzûlî
Divanlarını birkaç açıdan karşılaştırmak istiyoruz.
İran edebiyatının büyük gazel şairi Hâfız-ı Şîrâzî ile Türk